Tai nạn giao thông là điều không ai mong muốn, nhưng nếu xe máy đâm vào ô tô đang đỗ, ai sẽ phải chịu trách nhiệm? Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm, đặc biệt là khi liên quan đến trách nhiệm bồi thường thiệt hại và quy định pháp luật. Trong bài viết này, Pháp Lý Xe sẽ làm rõ trách nhiệm của người điều khiển xe máy trong tình huống này theo quy định hiện hành.
Xe máy đâm vào ô tô đang đỗ phải chịu những trách nhiệm gì?
1. Quy định về dừng, đỗ xe ô tô theo pháp luật Việt Nam
Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, việc dừng, đỗ xe ô tô phải tuân thủ các quy định sau:
Dừng, đỗ xe trên phần đường xe chạy ở đoạn đường ngoài đô thị nơi có lề đường: Hành vi này bị phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng
Dừng, đỗ xe ở lòng đường gây cản trở giao thông; tụ tập từ 03 xe trở lên ở lòng đường, trong hầm đường bộ; đỗ, để xe ở lòng đường, vỉa hè trái phép: Mức phạt từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng.
Dừng, đỗ xe trên điểm đón, trả khách, nơi đường bộ giao nhau, trên phần đường dành cho người đi bộ qua đường: Mức phạt từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng.
Dừng xe nơi có biển “Cấm dừng xe và đỗ xe”; đỗ xe tại nơi có biển “Cấm đỗ xe” hoặc biển “Cấm dừng xe và đỗ xe”: Mức phạt từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng.
Dừng, đỗ xe trên cầu: Mức phạt từ 600.000 đồng đến 800.000 đồng.
Dừng, đỗ xe trong hầm đường bộ không đúng nơi quy định: Mức phạt từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Dừng, đỗ xe không đúng quy định gây tai nạn giao thông: Mức phạt từ 10.000.000 đồng đến 14.000.000 đồng.
Ngoài ra, theo Điều 18 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, người điều khiển phương tiện khi dừng, đỗ xe trên đường phố phải tuân thủ các quy định sau:
Không được dừng, đỗ xe trên phần đường dành cho người đi bộ qua đường.
Không được dừng, đỗ xe song song với một xe khác đang dừng, đỗ.
Không được dừng, đỗ xe trên miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện thoại, điện cao thế, chỗ dành riêng cho xe chữa cháy lấy nước.
Không được dừng, đỗ xe tại nơi có biển cấm dừng, đỗ xe.
Trường hợp đường phố hẹp, phải dừng, đỗ xe ở vị trí cách xe ô tô đang đỗ bên kia đường tối thiểu 20 mét. Nếu trên đường đã xây dựng nơi dừng, đỗ xe hoặc quy định các điểm dừng, đỗ xe thì phải dừng, đỗ xe tại các vị trí đó; sau khi đỗ xe, chỉ được rời khỏi xe khi đã thực hiện các biện pháp an toàn; nếu xe đỗ chiếm một phần đường xe chạy phải đặt ngay biển báo hiệu nguy hiểm ở phía trước và phía sau xe để người điều khiển phương tiện khác biết; khi dừng xe, không được tắt máy và không được rời khỏi vị trí lái; xe đỗ trên đoạn đường dốc phải được chèn bánh.
Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, người nào có hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường. Do đó, nếu người điều khiển xe máy đâm vào ô tô đang đỗ đúng quy định, họ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho chủ xe ô tô.
Nếu ô tô đỗ sai chỗ (trên vỉa hè, lòng đường không đúng nơi quy định, che khuất tầm nhìn…), chủ xe có thể bị xem là một phần nguyên nhân dẫn đến tai nạn.
Trường hợp này, theo Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015, bên có lỗi cũng phải chịu trách nhiệm tương ứng. Chủ xe ô tô có thể bị phạt từ 800.000 – 1.200.000 đồng tùy vào mức độ vi phạm.
Nếu ô tô đỗ trong khu vực cấm hoặc gây nguy hiểm, chủ xe có thể bị quy trách nhiệm chung và phải bồi thường thiệt hại cho người đi xe máy.
Tuy nhiên, nếu ô tô đỗ sai quy định, gây cản trở giao thông hoặc vi phạm các quy định về dừng, đỗ xe, chủ xe ô tô có thể phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người điều khiển xe máy. Theo Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015, thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, hiện vật hoặc thực hiện một công việc, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
3. Các trường hợp có thể xảy ra và cách giải quyết
Không phải lúc nào xe máy đâm vào ô tô cũng là lỗi của người đi xe máy. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể để xác định trách nhiệm của từng bên.
Trường hợp
Trách nhiệm của xe máy
Trách nhiệm của ô tô
Ô tô đỗ đúng nơi quy định, xe máy tự đâm vào
Người điều khiển xe máy chịu trách nhiệm, phải bồi thường thiệt hại
Không có trách nhiệm
Ô tô đỗ sai quy định (vỉa hè, lòng đường, khu vực cấm), xe máy đâm vào
Cả hai bên cùng chịu trách nhiệm
Chủ xe ô tô có thể phải bồi thường
Ô tô đỗ sai quy định, nhưng xe máy vi phạm tốc độ hoặc có lỗi khác
Cả hai bên cùng có lỗi, mức bồi thường được xem xét dựa trên mức độ vi phạm
Chủ xe ô tô có thể chịu một phần trách nhiệm
Việc xác định lỗi phải dựa vào tình huống thực tế, các quy định pháp luật và mức độ vi phạm của từng bên để đảm bảo công bằng.
4. Trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng
Không chỉ bị xử phạt hành chính, nếu tai nạn gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.
Nếu vụ tai nạn gây thiệt hại lớn về tài sản hoặc thương tích nghiêm trọng, người gây tai nạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Người điều khiển xe máy gây tai nạn nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ 1 – 5 năm theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015.
Chủ xe ô tô đỗ sai quy định gây tai nạn cũng có thể bị truy cứu theo Điều 295 Bộ luật Hình sự về vi phạm quy định an toàn giao thông.
Việc tuân thủ luật giao thông không chỉ giúp tránh bị phạt mà còn bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro pháp lý nghiêm trọng.
5. Biện pháp phòng tránh tai nạn
Phòng tránh tai nạn giao thông không chỉ giúp bảo vệ tài sản mà còn đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng. Dưới đây là một số biện pháp quan trọng.
Đối với người đi xe máy:
Giữ khoảng cách an toàn, chạy xe đúng tốc độ.
Quan sát kỹ trước khi chuyển hướng hoặc vượt xe đỗ bên đường.
Đối với chủ xe ô tô:
Chỉ đỗ xe ở nơi được phép, tránh khu vực cấm đỗ.
Đặt tín hiệu cảnh báo nếu đỗ xe trong khu vực dễ gây nguy hiểm.
Tuân thủ quy tắc an toàn giao thông là trách nhiệm của cả người đi xe máy và chủ xe ô tô. Cẩn trọng khi tham gia giao thông sẽ giúp hạn chế tai nạn và tránh các trách nhiệm pháp lý không mong muốn.
6. Câu hỏi thường gặp
Xe ô tô có bảo hiểm thì có thể yêu cầu bảo hiểm bồi thường khi bị xe máy đâm không?
Có. Nếu ô tô có bảo hiểm vật chất xe thì chủ xe có thể yêu cầu bảo hiểm bồi thường thiệt hại. Sau đó, công ty bảo hiểm có thể yêu cầu người gây tai nạn hoàn trả một phần hoặc toàn bộ số tiền bồi thường nếu lỗi thuộc về xe máy.
Nếu xe máy mất lái, đâm vào ô tô thì có được miễn trách nhiệm không?
Không. Người điều khiển phương tiện phải có trách nhiệm kiểm soát xe của mình. Trừ trường hợp bất khả kháng như bị người khác đẩy ngã, đường trơn trượt do thiên tai, còn lại nếu tự gây tai nạn, người lái xe máy vẫn phải chịu trách nhiệm bồi thường.
Nếu ô tô bị xe máy đâm vào nhưng chủ xe không có mặt thì xử lý thế nào?
Người gây tai nạn nên liên hệ với chủ xe để thỏa thuận bồi thường. Nếu không tìm được chủ xe, có thể để lại thông tin liên lạc hoặc báo công an để lập biên bản. Nếu cố tình bỏ đi mà không giải quyết, có thể bị xem xét lỗi gây tai nạn rồi bỏ trốn.
Tóm lại, khi xe máy đâm vào ô tô đang đỗ, trách nhiệm bồi thường và xử lý vi phạm sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí đỗ xe hợp pháp hay không, lỗi của người điều khiển xe máy, và các quy định pháp luật liên quan. Để tránh những rủi ro pháp lý, người tham gia giao thông cần nắm rõ quy định và lái xe cẩn trọng và liên hệ với Pháp Lý Xe nếu còn thắc mắc hay câu hỏi về vấn đề này.
