Quy định khi nào được đỗ xe trên vỉa hè?

Việc đỗ xe trên vỉa hè đã trở thành một vấn nạn nhức nhối tại nhiều đô thị. Hình ảnh ô tô đậu kín vỉa hè, cản trở người đi bộ, thậm chí gây mất mỹ quan đô thị không còn xa lạ. Điều này đặt ra câu hỏi: Pháp luật quy định khi nào được đỗ xe trên vỉa hè? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc trên.

1. Đỗ xe là gì? Vỉa hè là gì?

Căn cứ vào Khoản 2 Điều 18 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định:

“Đỗ xe là trạng thái đứng yên của phương tiện giao thông không giới hạn thời gian.”

Vỉa hè (hay còn gọi là hè phố) là phần dọc theo hai bên đường khoảng trống giữa đường với các hộ dân liền kề hoặc những công trình gần đường, thường được nát gạch chuyên dùng và là phần đường dành riêng cho người đi bộ. Vỉa hè là phần đường dành riêng cho người đi bộ đối với đường trong đô thị, hè phố bao gồm vỉa hè, hè đường là bộ phận của đ­ường đô thị dành cho người đi bộ trong nội thị và là nơi bố trí hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị dọc tuyến.

2. Khi nào được đỗ xe trên vỉa hè?

Theo quy định tại Khoản 2, Điều 19 Luật giao thông đường bộ 2008 quy định không được để phương tiện giao thông ở lòng đường, hè phố trái quy định: Người điều khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe trên đường phố phải tuân theo quy định tại Điều 18 của Luật này và các quy định sau đây:

+ Phải cho xe dừng, đỗ sát theo lề đường, hè phố phía bên phải theo chiều đi của mình; bánh xe gần nhất không được cách xa lề đường, hè phố quá 0,25 mét và không gây cản trở, nguy hiểm cho giao thông. Trường hợp đường phố hẹp, phải dừng xe, đỗ xe ở vị trí cách xe ô tô đang đỗ bên kia đường tối thiểu 20 mét.

+ Không được dừng xe, đỗ xe trên đường xe điện, trên miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện thoại, điện cao thế, chỗ dành riêng cho xe chữa cháy lấy nước. Không được để phương tiện giao thông ở lòng đường, hè phố trái quy định.

3. Khi dừng đỗ xe trên đường bộ phải thực hiện các quy định nào?

Điều 18 Luật giao thông đường bộ năm 2008 quy định người điều khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe trên đường bộ phải thực hiện quy định sau đây:

a) Có tín hiệu báo cho người điều khiển phương tiện khác biết;

b) Cho xe dừng, đỗ ở nơi có lề đường rộng hoặc khu đất ở bên ngoài phần đường xe chạy; trường hợp lề đường hẹp hoặc không có lề đường thì phải cho xe dừng, đỗ sát mép đường phía bên phải theo chiều đi của mình;

c) Trường hợp trên đường đã xây dựng nơi dừng xe, đỗ xe hoặc quy định các điểm dừng xe, đỗ xe thì phải dừng, đỗ xe tại các vị trí đó;

d) Sau khi đỗ xe, chỉ được rời khỏi xe khi đã thực hiện các biện pháp an toàn; nếu xe đỗ chiếm một phần đường xe chạy phải đặt ngay biển báo hiệu nguy hiểm ở phía trước và phía sau xe để người điều khiển phương tiện khác biết;

đ) Không mở cửa xe, để cửa xe mở hoặc bước xuống xe khi chưa bảo đảm điều kiện an toàn;

e) Khi dừng xe, không được tắt máy và không được rời khỏi vị trí lái;

g) Xe đỗ trên đoạn đường dốc phải được chèn bánh.

Mặt khác, tại Khoản 4 Điều 18 Luật này cũng quy định người điều khiển phương tiện không được dừng xe, đỗ xe tại các vị trí sau đây:

a) Bên trái đường một chiều;

b) Trên các đoạn đường cong và gần đầu dốc tầm nhìn bị che khuất;

c) Trên cầu, gầm cầu vượt;

d) Song song với một xe khác đang dừng, đỗ;

đ) Trên phần đường dành cho người đi bộ qua đường;

e) Nơi đường giao nhau và trong phạm vi 5 mét tính từ mép đường giao nhau;

g) Nơi dừng của xe buýt;

h) Trước cổng và trong phạm vi 5 mét hai bên cổng trụ sở cơ quan, tổ chức;

i) Tại nơi phần đường có bề rộng chỉ đủ cho một làn xe;

k) Trong phạm vi an toàn của đường sắt;

l) Che khuất biển báo hiệu đường bộ.

4. Ô tô có được đỗ nửa thân trên vỉa hè?

Bộ GTVT đã ban hành chỉ dẫn về việc cho phép ô tô được đỗ nửa thân trên vỉa hè kể từ 1/7.

Tại Quy chuẩn 41/2019 về báo hiệu đường bộ, ban hành theo Thông tư 54/2019, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã bổ sung thêm chỉ dẫn mới về việc đậu, đỗ xe ô tô. Theo đó, biển báo mang ký hiệu iI.408a có nghĩa là “nơi đỗ xe một phần trên hè phố”. Như vậy, tại những vị trí, tuyến đường có cắm biển báo này, ô tô sẽ được phép đỗ các bánh phía ghế phụ trên hè phố, tương đương với nửa thân xe trên vỉa hè.

Sự ra đời của biển báo I.408a đã phần nào giúp các tài xế giải đáp được thắc mắc bấy lâu nay, đồng thời có thêm không gian đỗ xe trên vỉa hè. Tuy nhiên, đó chỉ là quy định về đỗ nửa xe, trường hợp đỗ xe trên vỉa hè mà không có biển báo cho phép thì sẽ vẫn bị phạt.

5. Câu hỏi thường gặp