Với mục tiêu nâng cao chất lượng quản lý giao thông, Bộ Giao thông vận tải đã ban hành Thông tư 51/2024/TT-BGTVT và Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ QCVN 41:2024/BGTVT, thay thế quy chuẩn cũ QCVN 41:2019/BGTVT. Trong bài viết này, Pháp lý xe sẽ cùng bạn tìm hiểu những điểm mới về biển báo giao thông theo quy chuẩn 41 hiện nay để giúp bạn tránh những rủi ro không đáng có.
1. Cập nhật quy chuẩn mới nhất về báo hiệu giao thông đường bộ
Ngày 15 tháng 11 năm 2024, Bộ Giao thông vận tải đã chính thức ban hành Thông tư 51/2024/TT-BGTVT, trong đó quy định Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ QCVN 41:2024/BGTVT, thay thế Quy chuẩn QCVN 41:2019/BGTVT. Quy chuẩn mới này áp dụng cho tất cả các tuyến đường bộ trong mạng lưới giao thông của Việt Nam, bao gồm cả các tuyến đường đối ngoại, tức là các đường có liên quan đến các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia (như Hiệp định GMS-CBTA, các thỏa thuận trong ASEAN và các thỏa thuận quốc tế khác).
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2024/BGTVT không chỉ quy định về biển báo giao thông mà còn bao gồm các hệ thống báo hiệu khác như đèn tín hiệu giao thông, vạch kẻ đường, cọc tiêu, tường bảo vệ, rào chắn, các thiết bị âm thanh báo hiệu, tiêu phản quang, cột Km, và các dấu hiệu khác trên mặt đường. Quy chuẩn này có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 và nhằm mục đích tạo ra một hệ thống báo hiệu đồng bộ và dễ hiểu cho người tham gia giao thông.
2. Những thay đổi giữa quy chuẩn cũ và quy chuẩn mới
Quy chuẩn QCVN 41:2024/BGTVT có nhiều điểm mới và cải tiến so với quy chuẩn QCVN 41:2019/BGTVT. Những thay đổi này không chỉ làm tăng tính hiệu quả trong việc điều khiển giao thông mà còn giúp giảm thiểu tai nạn và ùn tắc. Sau đây là những điểm nổi bật:
Những thay đổi so với quy chuẩn cũ và quy chuẩn mới
2.1. Trong phân loại biển báo giao thông
Quy chuẩn QCVN 41:2024/BGTVT cập nhật lại phân loại biển báo giao thông, chia thành 5 nhóm chính:
Biển báo cấm: Các biển báo này yêu cầu người tham gia giao thông không được thực hiện hành động cấm, như cấm quay đầu, cấm rẽ trái, cấm vượt, v.v. Biển báo cấm có dạng hình tròn, viền đỏ và nền màu trắng. Trên nền này sẽ có hình vẽ hoặc chữ thể hiện điều cấm cụ thể.
Biển hiệu lệnh: Đây là nhóm biển yêu cầu người tham gia giao thông phải thực hiện theo chỉ dẫn, ví dụ như biển “Dừng lại” hay “Cấm đi vào”. Các biển hiệu lệnh có dạng hình tròn với nền màu xanh lam và các ký hiệu màu trắng.
Biển báo nguy hiểm và cảnh báo: Các biển này giúp người tham gia giao thông nhận biết những tình huống nguy hiểm sắp tới trên đường để chủ động phòng ngừa. Biển chủ yếu có hình tam giác đều, viền đỏ, nền màu vàng, với các hình vẽ đen mô tả tình huống cần cảnh báo, chẳng hạn như biển báo ổ gà, đường trơn trượt.
Biển chỉ dẫn: Biển chỉ dẫn cung cấp các thông tin hữu ích cho người tham gia giao thông, như biển chỉ hướng đi, các biển báo liên quan đến tốc độ hoặc khoảng cách. Các biển này có dạng hình chữ nhật hoặc hình vuông, với nền màu xanh.
Biển phụ và biển viết bằng chữ: Đây là các biển báo phụ trợ, giúp giải thích thêm các biển báo chính hoặc cung cấp thông tin bổ sung, như biển giới hạn tốc độ tối đa, biển chỉ đường, biển hướng dẫn các điều kiện giao thông đặc biệt.
2.2. Đèn tín hiệu giao thông
Một trong những cải tiến quan trọng của Quy chuẩn 41:2024/BGTVT là việc bổ sung và cập nhật các loại đèn tín hiệu giao thông, bao gồm:
Đèn tín hiệu mũi tên: Đây là loại đèn tín hiệu có hình mũi tên, giúp điều hướng phương tiện giao thông đi đúng hướng, như rẽ trái, phải hoặc quay đầu.
Đèn có đồng hồ đếm ngược: Đèn tín hiệu này cung cấp thông tin về thời gian còn lại của tín hiệu, giúp người tham gia giao thông có thể chuẩn bị hành động phù hợp, giảm thiểu tai nạn và sự cố.
Đèn tín hiệu hai màu: Đèn tín hiệu hai màu (đỏ và xanh) được dùng để điều khiển giao thông ở các khu vực đặc biệt, chẳng hạn như tại giao lộ với đường sắt, cầu cắt, hoặc tại các sân bay.
2.3. Thứ tự hiệu lực của báo hiệu
Một điểm mới trong Quy chuẩn QCVN 41:2024/BGTVT là quy định rõ ràng về thứ tự ưu tiên của các hệ thống báo hiệu trong trường hợp có nhiều báo hiệu cùng lúc. Người tham gia giao thông phải tuân thủ theo thứ tự ưu tiên từ trên xuống dưới:
Quy chuẩn 41:2024/BGTVT cũng quy định rõ ràng về biển báo trên các tuyến đường cao tốc và đường đối ngoại (đường có liên quan đến các thỏa thuận quốc tế). Biển báo trên các tuyến đường này phải tuân thủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, giúp tạo ra sự đồng bộ trong việc điều hành giao thông giữa các quốc gia.
3. Biển báo giao thông theo quy định của Quy chuẩn 41 hiện nay
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2024/BGTVT đã đưa ra các nhóm biển báo giao thông rõ ràng và chi tiết hơn so với quy chuẩn trước đó. Mỗi nhóm biển báo có mục đích và ý nghĩa riêng, giúp người tham gia giao thông dễ dàng nhận diện và tuân thủ các quy định, từ đó đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro trong quá trình lưu thông. Dưới đây là phần mô tả chi tiết về các nhóm biển báo theo quy định mới:
3.1. Biển báo cấm
Biển báo cấm là loại biển báo được sử dụng để cấm hoặc hạn chế các hành động nhất định của người tham gia giao thông. Biển báo cấm có dạng hình tròn với viền đỏ và nền trắng, trên đó có hình vẽ hoặc chữ thể hiện hành động bị cấm. Các biển báo cấm phổ biến bao gồm:
Biển cấm vượt: Biển này có hình tròn, viền đỏ, nền trắng với hình vẽ một chiếc xe đang bị chặn lại, cảnh báo phương tiện không được phép vượt xe khác.
Biển cấm dừng đỗ: Biển báo này cấm các phương tiện dừng lại hoặc đỗ xe ở một khu vực nhất định, giúp tránh tình trạng ùn tắc hoặc cản trở giao thông.
Biển cấm quay đầu: Biển báo này yêu cầu các phương tiện không được quay đầu tại điểm giao cắt hoặc đoạn đường được chỉ định.
Các biển báo này có tác dụng cảnh báo và ngừng các hành vi giao thông có thể gây mất an toàn hoặc gây ảnh hưởng đến dòng chảy của giao thông.
3.2. Biển hiệu lệnh
Biển hiệu lệnh yêu cầu người tham gia giao thông phải thực hiện hành động theo chỉ dẫn cụ thể từ biển báo. Biển hiệu lệnh có dạng hình tròn, nền màu xanh lam và ký hiệu hoặc chữ màu trắng. Các biển hiệu lệnh bao gồm:
Biển dừng lại: Biển báo này yêu cầu các phương tiện phải dừng lại hoàn toàn, thường được đặt ở các giao lộ có điều kiện tầm nhìn hạn chế hoặc những nơi có giao thông phức tạp.
Biển nhường đường: Biển báo này yêu cầu phương tiện phải nhường đường cho phương tiện khác khi tham gia giao thông tại các điểm giao cắt hoặc các đoạn đường có mật độ giao thông cao.
Biển phải đi thẳng: Biển này yêu cầu các phương tiện đi thẳng, không được rẽ hoặc quay đầu tại giao lộ.
Biển quay đầu: Biển này chỉ ra rằng người tham gia giao thông có thể quay đầu tại điểm được chỉ dẫn, thường xuất hiện ở các giao lộ lớn hoặc các điểm giao thông quan trọng.
Biển hiệu lệnh giúp đảm bảo rằng các phương tiện tham gia giao thông thực hiện đúng quy trình và tránh các hành động có thể gây ra sự cố giao thông.
3.3. Biển báo nguy hiểm và cảnh báo
Các biển báo trong nhóm này được sử dụng để cảnh báo người tham gia giao thông về các nguy hiểm hoặc điều kiện đặc biệt trên đường, giúp người lái xe chuẩn bị đối phó kịp thời và giảm thiểu tai nạn. Biển báo nguy hiểm có hình tam giác đều với viền đỏ và nền màu vàng. Các biển báo trong nhóm này có thể bao gồm:
Biển đường cong nguy hiểm: Biển báo này cảnh báo về đoạn đường có nhiều khúc cua nguy hiểm, yêu cầu người lái xe giảm tốc độ và cẩn trọng khi di chuyển.
Biển ổ gà: Biển báo này cảnh báo về đoạn đường có ổ gà hoặc các hư hỏng mặt đường, yêu cầu người lái xe chú ý và giảm tốc độ để tránh tai nạn.
Biển cầu vượt sông: Biển báo này thông báo về một cây cầu có thể có chiều cao hạn chế hoặc yếu tố nguy hiểm khi di chuyển qua, như cầu không có vỉa hè hoặc gờ cao.
Ngoài ra, còn có các biển báo cảnh báo nguy hiểm khác như biển đường trơn trượt, biển khu vực đông dân cư, biển khu vực có trẻ em, v.v.
3.4. Biển chỉ dẫn
Biển chỉ dẫn cung cấp các thông tin bổ sung về lộ trình, hướng đi, tốc độ tối đa, hay thông tin về các khu vực đặc biệt như bệnh viện, trường học, khu dân cư… Các biển này giúp người tham gia giao thông dễ dàng nhận diện và hiểu rõ về tình hình giao thông. Các biển chỉ dẫn thường có hình chữ nhật hoặc hình vuông với nền màu xanh. Một số biển chỉ dẫn phổ biến:
Biển chỉ hướng: Biển này chỉ ra hướng đi của các tuyến đường chính hoặc các làn đường, giúp người tham gia giao thông lựa chọn đúng hướng đi.
Biển giới hạn tốc độ: Biển này yêu cầu người lái xe tuân thủ tốc độ tối đa hoặc tối thiểu cho phép tại các khu vực nhất định, như đường cao tốc, khu vực đông dân cư, v.v.
Biển chỉ dẫn các địa điểm đặc biệt: Các biển này cung cấp thông tin về các địa điểm quan trọng như bệnh viện, trạm xăng, khu du lịch, bến xe, hoặc các khu vực có nguy cơ cao.
Biển chỉ dẫn giúp người tham gia giao thông dễ dàng định hướng và có những hành động phù hợp để lưu thông an toàn.
3.5. Biển phụ và biển viết bằng chữ
Các biển phụ là những biển báo bổ sung, giải thích cho các biển báo chính hoặc cung cấp thông tin chi tiết về các tình huống giao thông cụ thể. Biển phụ thường đi kèm với biển chính để làm rõ thêm ý nghĩa hoặc yêu cầu cho người tham gia giao thông. Biển phụ có thể bao gồm các loại như:
Biển bổ sung về thời gian: Biển báo này cung cấp thông tin về khoảng thời gian mà quy định của biển chính áp dụng, ví dụ như biển cấm đỗ xe chỉ áp dụng vào giờ cao điểm, hoặc biển giới hạn tốc độ áp dụng trong một khoảng thời gian nhất định.
Biển ghi thông tin cụ thể: Biển viết bằng chữ cung cấp thông tin cụ thể về các điều kiện giao thông như các yêu cầu về giấy phép, quy định về chiều cao của phương tiện, hoặc các khu vực cấm đi vào đối với xe tải.
Biển phụ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tham gia giao thông hiểu rõ hơn các điều kiện và quy định liên quan đến biển báo chính, đảm bảo giao thông diễn ra một cách trôi chảy và an toàn hơn.
4. Câu hỏi thường gặp
Biển báo giao thông nào có sự thay đổi lớn nhất trong quy chuẩn mới?
Biển báo liên quan đến đèn tín hiệu mũi tên và đồng hồ đếm ngược là những thay đổi đáng chú ý. Những cải tiến này giúp tăng cường khả năng dự đoán và ra quyết định của người tham gia giao thông.
Quy chuẩn mới có ảnh hưởng gì đến các tuyến đường đối ngoại?
Các biển báo và tín hiệu giao thông trên các tuyến đường đối ngoại phải tuân thủ các quy định quốc tế, tạo ra sự đồng bộ trong việc điều khiển giao thông giữa các quốc gia.
Khi nào quy chuẩn QCVN 41:2024/BGTVT bắt đầu có hiệu lực?
Quy chuẩn QCVN 41:2024/BGTVT có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.
Để đảm bảo tuân thủ và thực hiện đúng quy định, mỗi người tham gia giao thông cần nắm rõ quy định về biển báo giao thông theo quy chuẩn 41 hiện nay, góp phần xây dựng một hệ thống giao thông an toàn và hiệu quả. Pháp lý xe sẵn sàng trả lời mọi thắc mắc của bạn về quy định báo hiệu đường bộ theo quy chuẩn mới nhất giúp bạn tránh được các rắc rối pháp lý không mong muốn.
