Mức phạt xe quá tải trên 150% là một vấn đề được nhiều tài xế và chủ xe tải quan tâm, bởi hành vi này không chỉ gây nguy hiểm cho an toàn giao thông mà còn làm hư hỏng hạ tầng đường bộ. Việc nắm rõ các quy định pháp luật liên quan giúp tránh những rủi ro pháp lý và chi phí không đáng có. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về quy định xử phạt, căn cứ pháp lý và những lưu ý quan trọng. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng Pháp Lý Xe khám phá nội dung dưới đây.
1. Mức phạt xe quá tải trên 150% đối với xe tải là bao nhiêu?
Hành vi chở hàng vượt quá tải trọng cho phép của xe tải, đặc biệt trên 150%, bị xem là vi phạm nghiêm trọng theo pháp luật Việt Nam. Phần này sẽ phân tích chi tiết mức phạt áp dụng cho tài xế và chủ xe, các hình thức xử phạt bổ sung, cũng như cách tính tỷ lệ quá tải. Dựa trên các văn bản pháp luật hiện hành, nội dung sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hậu quả pháp lý của hành vi này.
Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, mức phạt đối với hành vi chở quá tải trên 150% được quy định rõ ràng, áp dụng cho cả người điều khiển xe và chủ phương tiện. Nghị định này thay thế Nghị định 100/2019/NĐ-CP, với các mức phạt được điều chỉnh để tăng tính răn đe, đặc biệt đối với các vi phạm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn giao thông và hạ tầng đường bộ. Cụ thể, đối với người điều khiển xe tải, mức phạt tiền dao động từ 8.000.000 đến 12.000.000 đồng khi chở hàng vượt trọng tải trên 150% theo Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe. Ngoài ra, tài xế còn có thể bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 3 đến 5 tháng, tùy thuộc vào mức độ vi phạm.
Đối với chủ xe, mức phạt còn nặng hơn, đặc biệt nếu chủ xe là tổ chức. Theo điểm a, khoản 12, Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (vẫn được tham chiếu trong các trường hợp chưa có quy định mới cụ thể), cá nhân là chủ xe có thể bị phạt từ 18.000.000 đến 20.000.000 đồng, trong khi tổ chức phải nộp phạt từ 36.000.000 đến 40.000.000 đồng. Với Nghị định 168/2024/NĐ-CP, mức phạt này có thể được điều chỉnh tăng, nhưng thông tin cụ thể cần được cập nhật từ văn bản chính thức. Ngoài ra, chủ xe còn phải chịu trách nhiệm khắc phục hậu quả, như hạ tải hoặc bồi thường thiệt hại nếu gây hư hỏng cầu đường.
Cách tính phần trăm quá tải cũng là một yếu tố quan trọng để xác định mức phạt. Công thức tính được quy định như sau: % quá tải = [(Khối lượng toàn bộ xe khi kiểm tra thực tế – Tự trọng xe – Tải trọng cho phép chở) / Tải trọng cho phép chở] x 100%. Ví dụ, một xe tải có tải trọng cho phép là 10 tấn, tự trọng 5 tấn, nhưng khi kiểm tra có tổng khối lượng 30 tấn. Khối lượng quá tải là 30 – 5 – 10 = 15 tấn, do đó % quá tải = (15 / 10) x 100% = 150%. Nếu vượt quá mức này, xe sẽ bị xử phạt theo khung trên 150%.
2. Các hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả
Ngoài phạt tiền, hành vi chở quá tải trên 150% còn đi kèm các hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả, nhằm đảm bảo tính răn đe và bảo vệ hạ tầng giao thông. Phần này sẽ giải thích chi tiết các hình thức xử phạt bổ sung, cũng như trách nhiệm của tài xế và chủ xe trong việc khắc phục vi phạm.
Hình thức xử phạt bổ sung phổ biến nhất là tước quyền sử dụng giấy phép lái xe. Theo khoản 9, Điều 24 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, tài xế vi phạm có thể bị tước giấy phép lái xe từ 3 đến 5 tháng nếu chở hàng vượt quá 150% tải trọng cho phép. Trong trường hợp xe thuộc diện kinh doanh vận tải, phương tiện còn có thể bị tước phù hiệu từ 1 đến 3 tháng theo điểm i, khoản 14, Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh, đặc biệt với các doanh nghiệp vận tải.
Về biện pháp khắc phục hậu quả, tài xế và chủ xe bắt buộc phải hạ phần hàng hóa quá tải theo hướng dẫn của lực lượng chức năng tại nơi phát hiện vi phạm. Nếu hành vi quá tải gây hư hỏng cầu đường, chủ xe phải chịu trách nhiệm khôi phục lại tình trạng ban đầu, bao gồm chi phí sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại. Ví dụ, nếu một cây cầu bị nứt do xe quá tải, chủ xe có thể phải chi trả hàng trăm triệu đồng để sửa chữa, tùy thuộc vào mức độ thiệt hại.
Nghị định 168/2024/NĐ-CP cũng nhấn mạnh việc áp dụng công nghệ để phát hiện vi phạm, như sử dụng cân tải trọng tự động hoặc camera giám sát. Điều này giúp tăng tính minh bạch và chính xác trong việc xác định tỷ lệ quá tải, đồng thời giảm thiểu tình trạng “lobby” hoặc trốn tránh xử phạt. Vì vậy, tài xế và chủ xe cần đặc biệt lưu ý tuân thủ quy định để tránh các rủi ro pháp lý.
Hiểu rõ quy trình xử lý vi phạm là điều cần thiết để tài xế và chủ xe nắm được các bước mà lực lượng chức năng sẽ thực hiện khi phát hiện xe quá tải trên 150%. Phần này sẽ trình bày quy trình xử lý theo các bước cụ thể, dựa trên quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP và các văn bản pháp luật liên quan.
Bước 1: Phát hiện và dừng phương tiện
Lực lượng cảnh sát giao thông hoặc thanh tra giao thông có quyền dừng xe để kiểm tra nếu phát hiện dấu hiệu quá tải, thông qua quan sát trực tiếp hoặc thiết bị kỹ thuật như cân tải trọng.
Theo khoản 2, Điều 24 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, việc kiểm tra phải tuân thủ quy định pháp luật, đảm bảo không gây cản trở giao thông.
Tài xế được yêu cầu xuất trình giấy tờ liên quan, bao gồm giấy phép lái xe, giấy chứng nhận kiểm định và giấy tờ vận chuyển hàng hóa.
Bước 2: Kiểm tra tải trọng và lập biên bản vi phạm
Sau khi dừng xe, lực lượng chức năng tiến hành cân xe để xác định tổng khối lượng và tính toán tỷ lệ quá tải.
Nếu tỷ lệ vượt trên 150%, biên bản vi phạm hành chính sẽ được lập, ghi rõ thông tin về phương tiện, tài xế, chủ xe, và mức độ vi phạm.
Tài xế có quyền giải trình hoặc cung cấp bằng chứng để bảo vệ quyền lợi, nhưng phải ký vào biên bản trước khi kết thúc quá trình kiểm tra.
Bước 3: Áp dụng hình thức xử phạt
Dựa trên biên bản vi phạm, cơ quan có thẩm quyền sẽ ra quyết định xử phạt, bao gồm phạt tiền, tước giấy phép lái xe, và các biện pháp khắc phục hậu quả.
Mức phạt sẽ được thông báo đến tài xế và chủ xe trong thời hạn quy định.
Nếu chủ xe là tổ chức, mức phạt có thể cao gấp đôi so với cá nhân, như đã nêu ở phần trước.
Bước 4: Thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả
Tài xế phải hạ tải ngay tại nơi kiểm tra, dưới sự giám sát của lực lượng chức năng.
Nếu xe gây thiệt hại cho cầu đường, chủ xe sẽ nhận thông báo yêu cầu bồi thường và khôi phục hiện trạng.
Việc không thực hiện biện pháp khắc phục có thể dẫn đến xử phạt bổ sung hoặc cưỡng chế thi hành.
4. Tầm quan trọng của việc tuân thủ quy định tải trọng
Việc tuân thủ quy định về tải trọng không chỉ giúp tránh các mức phạt nặng mà còn góp phần đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ hạ tầng đường bộ. Phần này sẽ phân tích lý do tại sao tài xế và chủ xe cần đặc biệt chú trọng đến vấn đề này, cũng như những hậu quả lâu dài của việc chở quá tải.
Chở quá tải trên 150% làm tăng nguy cơ tai nạn giao thông, do áp lực lớn lên hệ thống phanh, lốp xe, và khung gầm. Theo thống kê của Bộ Giao thông Vận tải, các vụ tai nạn liên quan đến xe quá tải thường gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Ngoài ra, hành vi này còn làm giảm tuổi thọ của hạ tầng đường bộ, như cầu, đường cao tốc, dẫn đến chi phí sửa chữa hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.
Từ góc độ pháp lý, việc vi phạm quy định tải trọng có thể ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp vận tải. Một công ty thường xuyên bị xử phạt vì chở quá tải có thể bị hạn chế cấp phép hoạt động hoặc mất hợp đồng với đối tác. Hơn nữa, các biện pháp xử phạt bổ sung như tước phù hiệu hoặc tạm giữ phương tiện gây gián đoạn hoạt động kinh doanh, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu.
Để tránh những rủi ro này, tài xế và chủ xe nên kiểm tra kỹ tải trọng trước khi vận chuyển, sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, và cập nhật thường xuyên các quy định pháp luật. Việc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia pháp lý, như đội ngũ tại Pháp Lý Xe, cũng là cách hiệu quả để đảm bảo tuân thủ đúng quy định.
5. Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến mức phạt xe quá tải trên 150%, kèm câu trả lời chi tiết để giúp bạn hiểu rõ hơn về quy định này:
Xe quá tải trên 150% có bị tạm giữ phương tiện không?
Hành vi chở quá tải trên 150% không bắt buộc phải tạm giữ phương tiện, nhưng nếu tài xế hoặc chủ xe không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, như hạ tải, cơ quan chức năng có thể tạm giữ xe theo Điều 125 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012.
Thời gian tạm giữ thường không quá 7 ngày, nhưng có thể kéo dài nếu cần xác minh thêm.
Chủ xe có phải chịu phạt nếu không trực tiếp điều khiển xe?
Có, theo Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, chủ xe (cá nhân hoặc tổ chức) phải chịu trách nhiệm nếu giao xe cho tài xế chở quá tải.
Mức phạt cho chủ xe thường cao hơn tài xế, đặc biệt với tổ chức, có thể lên đến 40.000.000 đồng.
Chủ xe cũng phải chịu chi phí khắc phục thiệt hại nếu có.
Làm thế nào để khiếu nại quyết định xử phạt quá tải?
Tài xế hoặc chủ xe có quyền khiếu nại quyết định xử phạt trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận quyết định, theo Điều 119 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012.
Hồ sơ khiếu nại cần gửi đến cơ quan ra quyết định xử phạt, kèm theo bằng chứng như biên bản kiểm tra tải trọng hoặc giấy tờ liên quan.
Việc nhờ đến sự hỗ trợ từ Pháp Lý Xe sẽ giúp quy trình khiếu nại hiệu quả hơn.
Xe quá tải trên 150% có bị tịch thu giấy chứng nhận kiểm định không?
Theo khoản 9, Điều 24 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, xe quá tải trên 150% có thể bị tịch thu giấy chứng nhận kiểm định nếu thùng xe hoặc khối lượng hàng hóa không đúng quy định.
Chủ xe phải điều chỉnh thùng xe và đăng kiểm lại trước khi tiếp tục lưu hành.
Mức phạt quá tải có khác nhau giữa các loại xe tải không?
Mức phạt quá tải trên 150% áp dụng chung cho xe ô tô tải, máy kéo, và các loại xe tương tự, theo Điều 24 Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Xe xi téc chở chất lỏng có ngưỡng quá tải thấp hơn (từ 20% đã bị phạt), do đặc thù hàng hóa dễ gây nguy hiểm
Hành vi chở xe quá tải trên 150% không chỉ gây nguy hiểm cho an toàn giao thông mà còn dẫn đến các mức phạt nặng, từ phạt tiền, tước giấy phép lái xe, đến trách nhiệm khắc phục hậu quả. Việc nắm rõ quy định pháp luật, đặc biệt theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP liên quan đến mức phạt xe quá tải trên 150%, là điều cần thiết để tài xế và chủ xe tránh rủi ro pháp lý. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hoặc hỗ trợ pháp lý, hãy liên hệ Pháp Lý Xe để được giải đáp nhanh chóng và chuyên nghiệp.
