Việc xe mô tô phân khối lớn có được chạy đường cao tốc không luôn là câu hỏi được nhiều biker quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh số lượng xe mô tô phân khối lớn tại Việt Nam ngày càng tăng. Tuy nhiên, liệu pháp luật Việt Nam có cho phép chúng lưu thông trên các tuyến đường này? Cùng Pháp Lý Xe tìm hiểu về quy định cụ thể, các ý kiến trái chiều và những lưu ý quan trọng liên quan đến vấn đề này để có cái nhìn toàn diện nhất.
Xe mô tô phân khối lớn có được chạy đường cao tốc không
1. Quy định pháp luật về việc moto phân khối lớn có được chạy đường cao tốc
Để hiểu rõ liệu moto phân khối lớn có được chạy đường cao tốc hay không, trước tiên cần xem xét các quy định pháp luật hiện hành tại Việt Nam. Luật Giao thông đường bộ 2008 và các văn bản liên quan đã đưa ra những quy định cụ thể về các loại phương tiện được phép lưu thông trên đường cao tốc. Những quy định này không chỉ nhằm đảm bảo an toàn giao thông mà còn giúp tối ưu hóa hiệu quả vận hành của các tuyến đường.
Cấm xe mô tô trên đường cao tốc: Theo khoản 4 Điều 26 Luật Giao thông đường bộ 2008, các loại xe mô tô, xe gắn máy, xe thô sơ, máy kéo và xe máy chuyên dùng có tốc độ thiết kế dưới 70 km/h không được phép đi vào đường cao tốc, trừ các phương tiện phục vụ quản lý, bảo trì đường. Điều này áp dụng cho cả xe mô tô phân khối lớn, bất kể dung tích xi-lanh hay khả năng vận hành.
Định nghĩa đường cao tốc: Khoản 12 Điều 3 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định đường cao tốc là đường dành riêng cho xe cơ giới, có dải phân cách hai chiều, không giao cắt cùng mức với các đường khác và chỉ cho phép xe ra vào ở những điểm nhất định. Với thiết kế này, đường cao tốc ưu tiên các phương tiện tốc độ cao như ô tô, trong khi xe mô tô bị hạn chế để đảm bảo an toàn.
Mức phạt nếu vi phạm: Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP, người điều khiển xe mô tô đi vào đường cao tốc có thể bị phạt từ 2.000.000 đến 3.000.000 đồng. Nếu hành vi này gây tai nạn giao thông, mức phạt tăng lên từ 4.000.000 đến 5.000.000 đồng, kèm theo tước giấy phép lái xe từ 3 đến 5 tháng.
2. Lý do moto phân khối lớn không được chạy đường cao tốc
Việc cấm xe mô tô phân khối lớn lưu thông trên đường cao tốc không phải là quy định ngẫu nhiên mà xuất phát từ nhiều yếu tố liên quan đến an toàn và thiết kế hạ tầng. Dù những chiếc xe này có khả năng đạt tốc độ cao, các cơ quan quản lý vẫn đưa ra những lý do cụ thể để duy trì lệnh cấm. Hiểu rõ những lý do này sẽ giúp người lái xe nắm được tại sao quy định lại nghiêm ngặt như vậy.
Thiết kế đường cao tốc không phù hợp: Đường cao tốc tại Việt Nam thường chỉ có hai làn chính và một làn dừng khẩn cấp, không có làn riêng dành cho xe hai bánh. Nếu xe mô tô phân khối lớn chạy chung làn với ô tô, sự chênh lệch tốc độ (ô tô được phép chạy tối đa 120 km/h, trong khi xe mô tô bị giới hạn thấp hơn) có thể gây xung đột, dẫn đến nguy cơ tai nạn.
Nguy cơ tai nạn nghiêm trọng: Xe mô tô phân khối lớn, dù có tốc độ cao, lại thiếu sự bảo vệ như ô tô. Khi xảy ra va chạm trên đường cao tốc, hậu quả thường rất nghiêm trọng, đặc biệt ở tốc độ cao. Một vụ tai nạn tại Bắc Ninh năm 2022 cho thấy xe mô tô phân khối lớn tông vào xe máy khác đã gây tử vong cho ba người, minh chứng cho mức độ nguy hiểm.
Ý thức tham gia giao thông: Một số biker điều khiển xe mô tô phân khối lớn có hành vi vi phạm như chạy quá tốc độ, lấn làn hoặc không tuân thủ hiệu lệnh cảnh sát giao thông. Ví dụ, vụ việc 30 xe mô tô phân khối lớn đi vào cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn năm 2023 đã gây nguy hiểm và dẫn đến một CSGT bị thương. Những hành vi này làm tăng lo ngại về an toàn nếu cho phép xe mô tô vào cao tốc.
3. Ý kiến trái chiều về việc cho phép moto phân khối lớn chạy đường cao tốc
Mặc dù pháp luật hiện hành cấm xe mô tô phân khối lớn lưu thông trên đường cao tốc, nhưng vấn đề này vẫn gây tranh cãi trong cộng đồng biker và các chuyên gia giao thông. Một số ý kiến ủng hộ việc nới lỏng quy định, trong khi nhiều người khác cho rằng cần duy trì lệnh cấm để đảm bảo an toàn. Các cuộc thảo luận gần đây cho thấy sự phức tạp của vấn đề này.
Quan điểm ủng hộ cho phép: Nhiều biker và câu lạc bộ mô tô, như CLB Harley H.O.G Sai Gon, cho rằng xe mô tô phân khối lớn có tốc độ và công nghệ an toàn phù hợp với đường cao tốc. Việc cấm chúng khiến người lái xe khó phát huy tối đa khả năng của xe, đặc biệt khi phải chạy ở tốc độ thấp (30-40 km/h) trên đường quốc lộ, gây hại máy móc. Một số ý kiến cũng đề xuất thí điểm trên các tuyến như Hà Nội – Lào Cai hoặc TP.HCM – Dầu Giây để đánh giá hiệu quả.
Lo ngại về an toàn giao thông: Ngược lại, các chuyên gia giao thông và tài xế ô tô lo ngại rằng việc cho phép xe mô tô phân khối lớn vào cao tốc có thể làm tăng nguy cơ tai nạn. Tài xế ô tô Hoàng Mạnh (Hà Nội) cho biết cảm thấy không an toàn khi xe mô tô chạy chung làn, đặc biệt vào ban đêm, do tâm lý lái xe trên cao tốc thường không dự đoán có xe hai bánh. Hơn nữa, hạ tầng đường cao tốc hiện tại chưa có làn riêng cho xe mô tô, gây khó khăn trong quản lý.
Kinh nghiệm quốc tế: Ở các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Mỹ, xe mô tô phân khối lớn được phép chạy trên cao tốc nhưng phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về tốc độ, trang phục bảo hộ và làn đường. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông ở những quốc gia này thường có làn riêng cho xe hai bánh, điều mà Việt Nam còn thiếu. Việc áp dụng mô hình này cần thời gian và đầu tư lớn.
4. Lưu ý cho biker khi tham gia giao thông với moto phân khối lớn
Dù không được phép chạy trên đường cao tốc, xe mô tô phân khối lớn vẫn là phương tiện phổ biến trên các tuyến quốc lộ và đường phố. Để đảm bảo an toàn và tránh vi phạm pháp luật, người điều khiển cần lưu ý một số điểm quan trọng. Những lưu ý này không chỉ giúp biker bảo vệ bản thân mà còn góp phần xây dựng hình ảnh tích cực cho cộng đồng chơi xe.
Tuân thủ làn đường quy định: Theo Điều 13 Luật Trật tự, an toàn giao thông 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025), xe mô tô phân khối lớn phải đi đúng làn dành cho xe hai bánh hoặc ba bánh, không được chạy vào làn ô tô. Vi phạm có thể bị phạt từ 400.000 đến 600.000 đồng. Người lái cần chú ý biển báo và vạch kẻ đường để tránh phạt.
Kiểm soát tốc độ: Thông tư 31/2019/TT-BGTVT quy định tốc độ tối đa cho xe mô tô phân khối lớn là 70 km/h trên đường đôi ngoài khu dân cư và 60 km/h trong khu dân cư. Việc chạy quá tốc độ không chỉ nguy hiểm mà còn có thể bị xử phạt nặng, đặc biệt khi bị camera ghi lại.
Nâng cao ý thức giao thông: Biker cần tránh các hành vi như lạng lách, nẹt pô hoặc chạy ngược chiều, vốn là nguyên nhân gây ác cảm với cộng đồng. Tham gia các câu lạc bộ mô tô uy tín để học hỏi kinh nghiệm và xây dựng văn hóa lái xe an toàn là điều nên làm.
Trang bị bảo hộ đầy đủ: Dù không chạy trên cao tốc, việc trang bị mũ bảo hiểm đạt chuẩn, găng tay, áo giáp và giày chuyên dụng là rất cần thiết. Những trang bị này giúp giảm thiểu chấn thương nếu không may xảy ra va chạm, đặc biệt trên các tuyến đường đông đúc.
Vấn đề xe mô tô phân khối lớn có được chạy đường cao tốc không vẫn là chủ đề nóng, phản ánh sự giao thoa giữa đam mê tốc độ và yêu cầu an toàn giao thông. Hiện tại, pháp luật Việt Nam chưa cho phép xe mô tô phân khối lớn lưu thông trên đường cao tốc, chủ yếu do hạn chế về hạ tầng và nguy cơ tai nạn. Tuy nhiên, với sự phát triển của giao thông và nhu cầu ngày càng tăng, việc xem xét thí điểm cho xe mô tô phân khối lớn vào cao tốc có thể được cân nhắc trong tương lai. Hãy đồng hành cùng Pháp lý xe để biết thêm thông tin chi tiết!
