Lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc là một trong những vi phạm giao thông phổ biến tại Việt Nam, khiến nhiều tài xế lúng túng khi điều khiển phương tiện. Những vạch kẻ này không chỉ gây khó khăn trong việc di chuyển mà còn tiềm ẩn nguy cơ bị xử phạt nếu không nắm rõ quy định. Cùng Pháp Lý Xe tìm hiểu về ý nghĩa của vạch xương cá, các trường hợp vi phạm, mức xử phạt cụ thể và cách lưu thông đúng luật để tránh những rủi ro không đáng có.

1. Vạch xương cá trên đường cao tốc là gì và vai trò trong giao thông
Để hiểu rõ về lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc, trước tiên cần nắm được khái niệm và ý nghĩa của loại vạch kẻ này. Vạch xương cá, hay còn gọi là vạch kênh hóa dòng xe dạng chữ V, được quy định cụ thể tại Phụ lục G Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT về Báo hiệu đường bộ. Loại vạch này không chỉ xuất hiện trên đường cao tốc mà còn ở các nút giao phức tạp, trạm thu phí hay những đoạn đường hẹp, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức giao thông.
- Đặc điểm của vạch xương cá: Vạch xương cá bao gồm các vạch liền nét màu trắng, mỗi vạch rộng 45 cm, khoảng cách giữa hai mép vạch là 100 cm, nghiêng một góc 135 độ ngược chiều kim đồng hồ so với hướng chuyển động của xe. Phần giới hạn phạm vi vạch được xác định bằng vạch đơn liền nét rộng 20 cm. Hình dạng chữ V đặc trưng khiến người dân gọi đây là “vạch xương cá” để dễ hình dung.
- Ý nghĩa sử dụng: Vạch này được sử dụng để giới hạn các phần mặt đường không dành cho xe chạy, thay vào đó là để kênh hóa các dòng giao thông, hướng dẫn phương tiện di chuyển đúng làn đường. Trên đường cao tốc, vạch xương cá thường xuất hiện ở các khu vực tách nhập làn, giúp phân luồng phương tiện một cách khoa học, tránh ùn tắc và đảm bảo an toàn.
- Tình trạng thực tế: Tuy nhiên, không ít tài xế phản ánh rằng cách bố trí vạch xương cá trên một số tuyến đường cao tốc, như cao tốc Nội Bài – Lào Cai hay Hà Nội – Thái Nguyên, đôi khi thiếu hợp lý, gây khó khăn khi chuyển làn hoặc nhập làn, dẫn đến việc vô tình đè vạch và bị xử phạt.
2. Quy định pháp luật về lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc
Hiểu rõ các quy định pháp luật liên quan đến lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc là điều cần thiết để tài xế tránh vi phạm và bảo vệ quyền lợi của mình. Theo Luật Giao thông đường bộ 2008 và các nghị định liên quan, việc điều khiển phương tiện đè lên hoặc đi vào vạch xương cá được xem là hành vi không chấp hành chỉ dẫn của vạch kẻ đường. Dưới đây là những quy định cụ thể mà tài xế cần lưu ý.
- Cơ sở pháp lý: Theo Điều 10 Luật Giao thông đường bộ 2008, người tham gia giao thông phải tuân thủ hệ thống báo hiệu đường bộ, bao gồm vạch kẻ đường. Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP, quy định chi tiết mức xử phạt đối với hành vi vi phạm liên quan đến vạch xương cá.
- Các trường hợp không được đè vạch: Vạch xương cá được thiết kế để cấm phương tiện lấn làn hoặc cắt qua, trừ những trường hợp khẩn cấp được pháp luật cho phép. Tài xế cần di chuyển theo tuyến đường quy định, đảm bảo không đi vào phần mặt đường có vạch xương cá để tránh vi phạm.
- Tình huống thực tế dẫn đến vi phạm: Nhiều tài xế chia sẻ rằng, trong giờ cao điểm hoặc trên các tuyến đường đông đúc như đường Vành đai 3, việc chuyển làn để tránh vạch xương cá đôi khi rất khó khăn, đặc biệt khi các vạch được bố trí sát vạch liền hoặc không có biển báo hướng dẫn từ xa. Điều này khiến họ vô tình đè vạch và bị phạt nguội qua camera giao thông.
>>> Xem thêm về Những quy tắc bảo hiểm xe cơ giới? tại đây
3. Mức xử phạt lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc
Một trong những mối quan tâm lớn nhất của tài xế khi mắc lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc là mức xử phạt cụ thể và các hình phạt bổ sung. Nghị định 100/2019/NĐ-CP đã quy định rõ ràng mức phạt tiền đối với từng loại phương tiện, cùng với các hình phạt bổ sung trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng. Dưới đây là thông tin chi tiết về mức phạt.
- Mức phạt đối với xe máy: Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (bao gồm xe máy điện) nếu đè lên vạch xương cá sẽ bị phạt tiền từ 100.000 đến 200.000 đồng, theo điểm a khoản 1 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Nếu hành vi này gây tai nạn giao thông, tài xế có thể bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 2 đến 4 tháng.
- Mức phạt đối với ô tô: Đối với người lái ô tô, mức phạt tiền dao động từ 200.000 đến 400.000 đồng, theo điểm a khoản 1 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Trong trường hợp vi phạm dẫn đến tai nạn giao thông, tài xế có thể bị tước giấy phép lái xe từ 2 đến 4 tháng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vụ việc.
- Các trường hợp miễn xử phạt: Pháp luật cũng quy định một số trường hợp không bị xử phạt khi đè vạch xương cá, chẳng hạn như xe gặp sự cố kỹ thuật buộc phải dừng, tài xế đang trong tình trạng nguy hiểm, hoặc có chỉ dẫn trực tiếp từ cảnh sát giao thông. Ngoài ra, nếu vi phạm xảy ra do điều kiện thời tiết xấu (mưa lớn, sương mù), tài xế có thể được xem xét miễn phạt nếu chứng minh được không cố ý vi phạm.
>>> Xem thêm tại đây:Địa điểm thi bằng lái xe máy ở Quy Nhơn
4. Hướng dẫn lưu thông đúng cách để tránh lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc
Để tránh mắc lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc, tài xế cần nắm vững kỹ năng điều khiển phương tiện và tuân thủ các quy tắc giao thông. Việc lưu thông đúng cách không chỉ giúp tránh bị xử phạt mà còn đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh. Dưới đây là những hướng dẫn cụ thể giúp tài xế di chuyển an toàn qua các khu vực có vạch xương cá.
- Quan sát từ xa và chuẩn bị chuyển làn: Trước khi đến khu vực có vạch xương cá, tài xế nên quan sát biển báo và vạch kẻ đường từ xa để xác định làn đường phù hợp. Ví dụ, khi muốn nhập làn trên đường cao tốc, hãy bật tín hiệu xi nhan sớm, tăng tốc phù hợp với dòng xe và tìm khoảng trống an toàn để chuyển làn trước khi gặp vạch xương cá.
- Tuân thủ tốc độ và khoảng cách an toàn: Trên đường cao tốc, việc giữ tốc độ ổn định và duy trì khoảng cách an toàn với các phương tiện khác là rất quan trọng. Điều này giúp tài xế có đủ thời gian phản ứng khi cần chuyển làn hoặc tránh vạch xương cá, đặc biệt trong giờ cao điểm hoặc điều kiện giao thông phức tạp.
- Phản ánh bất cập về vạch kẻ đường: Nếu nhận thấy vạch xương cá được bố trí không hợp lý, gây khó khăn cho việc lưu thông, tài xế có thể phản ánh đến cơ quan quản lý giao thông như Sở GTVT hoặc Tổng cục Đường bộ Việt Nam. Ví dụ, nhiều tuyến đường ở TP.HCM và Hà Nội đã được điều chỉnh vạch kẻ sau khi nhận phản ánh từ người dân.
- Học hỏi từ kinh nghiệm thực tế: Nhiều tài xế chia sẻ rằng, việc làm quen với các tuyến đường cao tốc thường xuyên di chuyển sẽ giúp họ nhận biết vị trí vạch xương cá và cách xử lý phù hợp. Tham gia các diễn đàn giao thông hoặc học hỏi từ những người có kinh nghiệm cũng là cách hữu ích để nâng cao kỹ năng lái xe.
Lỗi đi vào vạch xương cá trên đường cao tốc không chỉ là vấn đề về xử phạt hành chính mà còn liên quan đến an toàn giao thông và ý thức tham gia giao thông của mỗi tài xế. Việc nắm rõ ý nghĩa của vạch xương cá, các quy định pháp luật và cách lưu thông đúng cách sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có. Hãy đồng hành cùng Pháp lý xe để biết thêm thông tin chi tiết!